गाते माहेराचे गाणे….(पुढचे कडवे… :) )

माहेराच्या गाण्याचे पुढचे कडवे…

रिक्षाने खूप खूप भटकेन मग मी….. कधी शेअर रिक्षा ,कधी  फक्त आपल्यासाठी असलेली रिक्षा!!!! शेअर रिक्षा मला आवडते….. मजा असते ती पण एक….  आजुबाजूचे लोक मुलांशी गप्पा मारतात , त्यांच्या गप्पा ऐकतात…. तेव्हा उगाच आपल्या माहेरी मुलांचे कौतूक होतेय असे वाटत असते मला…. पण या रिक्षाचा एक तोटा आहे रिक्षावाला मनमोकळ्या गप्पा मारण्याच्या मुडमधे नसतो इथे….

कधितरी रिक्षा माझ्या कॉलेजवरून जाईल मग…. मग मी लेकाला म्हणेन, “पिल्लू हे मम्माचे कॉलेज बरं!!!!” त्या वास्तूकडे काही ओळखीच्या आणि काही अनोळखी नजरेने बघत राहीन मी!!!  रस्त्यारस्त्यावरच्या मंदिरांना मी आणि रिक्षावाल्यासहित बाकीचेही सगळे नमस्कार करत राहू आम्ही….. “दोघे पुढे व्हा दोघे मागे…. जरा ऍडजस्ट करा” या रिक्षावाल्याच्या हुकूमावरून झालेल्या कोंबाकोंबीत मागे बसलेल्या दोघांचा नमस्कार देवाला दिसला असेल का हा पुराणकालीन प्रश्न माझा मलाच पुन्हा पडेल… खूदकन हसेन मीच माझ्याशी!!!!🙂

मेनरोडला, दहीपूलावर गल्ली- बोळात उगाच भटकत राहीन मी….. फुटाण्याच्या, खारेदाण्याच्या गाड्यांवर थांबून खरेदीही करेन मग….

’नासिक किती बदललय ना !!!’ या विषयावर अनेक चर्चासत्र होतील…. अंगणात ओट्यावर बसून पेपर वाचत असताना आई कॉलनीचा गेल्या वर्षाचा आढावा देत राहील… मग एखाद्या नऊवार काकू पायरीवर येऊन बसतील…. “काय म्हणतेय गं तुझी दुबई???” त्या काळजीने विचारतील….. काकू अहो दुबई नाही मस्कत हे  अनेकदा दिलेले स्पष्टीकरण मी यावेळेस देणार नाही पण  :)  “मस्त मजेत” सांगून मोकळी होईन मग!!!

अंगणात माझी दोन मुलं आणि त्यांच्याबरोबर ’मुलं’ झालेले आई-बाबा एकमेकांशी खेळण्यात मग्न असतील…. मी मात्र कुठलेतरी पुस्तक वाचत पायऱ्यांवर बसून राहीन…. डोळे, चित्त मात्र त्या बाळगोपाळांकडे असेल माझे…… या दोन पिढ्यांमधला दुवा मी आहे या विचाराशी मनाची गाडी थांबेल आणि एका अनामिक आनंदाची मी धनी होईन….  “बुढ्ढा बुढ्ढी जपून… वय झालेय आता ….🙂 ” मी आई-बाबांना चिडवेन…. त्या कोणाच्या कानावरही माझे बोलणे जाणार नाही…..😉

“हं!! हं!!” म्हणत मी पेंगत असले तरी आईच्या गप्पा संपायच्या नाहीत….. वर्षभराचा बॅकलॉग तिला भरून काढायचा असेल आणि हीच कथा ही कितव्यांदा सांगतेय याचा हिशोब मी हसत मनात मांडत राहीन….. बाबा केव्हा तरी घोरायला लागतील………… दिवसभर नातवंडांशी धमाल खेळून दमलेले बाबा शांत झोपलेले असतील….. गोष्टी ऐकत ऐकत त्यांच्या दोन्ही बाजूला त्यांची ’गुणी’ नातवंड झोपलेली असतील….. येव्हढा वेळ मला बॅन असलेल्या खोलीत मी चादरी टाकायच्या निमित्ताने उगा डोकावून येईन….. !!!! समोरचे चित्र मला माझ्या मनात साठवायचे असेल…..

मग येईल सासरी जायचा दिवस….. पोहोचे पोहोचे पर्यंत नवऱ्याशी कटकट करणारी मी तिथे पोहोचले की त्याच्यापेक्षा जास्त गप्पा मारत राहीन…. जेवायला बसल्यावर  ” आई पुडचटणी नाही केली तुम्ही???? ” मी सासुबाईंना विचारेन…..मोठ्ठा डबा माझ्यासमोर ठेवत त्या म्हणतील, “सासऱ्याची सुन गं ती… पंचपक्वान्न ठेवा समोर तरी पुडचटणी मागतील….🙂 “….. मला खरचं त्यांचाकडे लक्ष द्यायला वेळ नसेल…. त्यांच्या हातचे गोड आंबट वरण, भात आणि पुडचटणी…   “मुरलीये ती पक्की आता घरात…” हसत मावससासूबाई म्हणतील…. त्यांच्या वाक्यापेक्षाही त्यांचा पाठीवरचा हात हटुच नये वाटत राहील…..तृप्त होत राहीन मी……..

सगळी पुरूष मंडळी झोपलीये असे वाटले की आई माझ्या शेजारी बसतील…. “तूला म्हणुन सांगते..” या पालूपदाने मग खूप काही बोलत रहातील…… कानातले मशिन काढून ठेवलेल्या मावशी खाणाखूणांनी काय बोलाताय तूम्ही म्हणून विचारत रहातील… पण यावेळेस आम्ही मात्र “देवड्यांच्या सुना” असू दोघी…. घरातल्या बाबी अश्या थोडीच सांगू कोणाला…. आम्ही खूणेनेच ’काही नाही’ म्हणु त्यांना!!!! “सगळे देवडे सारखेच गं बाई!!! ” या घोषवाक्याशी येऊन आमची गाडी थांबली की नवरा ओरडेल ,”आवरा.. चहा ठेवा आता दुपारचा🙂 ” आईच उठतील मग ,”वर्षभर एकटीच तर करतेस तू सगळं!!! ” सारख्या म्हणत रहातील……. चहा पिताना अण्णाही सामिल होतील…. खूप काही बोलत रहातील, सांगत रहातील….. ’माहेराच्या गाण्यात’ कोणे एके काळचे सासरही अलगद सामावले जाईल मग!!!🙂

एक दिवस बाबा आईला म्हणतील मग….. बॅगा भरा आता तिच्या नाहीतर नंतर घाई होते मग!!!! आपण अगदी तटस्थ असल्याचा क्षणिक आव आणलेले बाबा खाकरल्यासारखे करून खिडकीबाहेर नजर वळवतील….. मी पुढे होऊन त्यांच्या मांडीत डोके ठेवीन….. ते पाठीवर मायेने हात फिरवत रहातील…. आईही मग बाजूला उभी राहील आमच्या….. त्या क्षणी मी त्यांची ’ताई’ आणि ते माझे ’आई-बाबा’ असतील फक्त….. आमच्यापुरताच असेल तो क्षण… गोठलेला…. मनात खोल खोल साठवलेला!!!!!!

बाबा म्हणतील मग ,” मिसेस देवडे कढी खिचडी होऊन जाऊ द्या एकदा तुमच्या हातची🙂 “…………

निघताना आजी सकाळी लवकरच येईल….. मी तिला म्हणेल , ” अगं तू का आलीस मी येतच होते ना!!!! “…. पाठीवर पुन्हा पुन्हा हात फिरवेल ती… मुलांना जवळ ओढून घेईल….. अनेकदा विचारलेला प्रश्न विचारत राहील, “ताई पुन्हा कधी येशील गं!!” …………… “जप स्वत:ला!!!” आम्ही एकदमच म्हणु ……

एक काठोकाठ भरलेलं .. म्हणुनच जडावलेलं मन आणि पाय घेऊन मी पाठ वळवेन….. समोरच्या बिल्डिंगमधल्या कुठल्यातरी काकू आईला म्हणतील…” दिवस किती भराभर गेले हो!!!!” आई मान हलवत राहील फक्त….. बोलत नाही ती आम्ही निघताना…. पहात राहील फक्त……………………… गाडी वळताना मागे वळेन मी……. आई तिथेच उभी असेल गुलमोहोराखाली…………..

गाते माहेराचे गाणे…..

“मम्मा मला बाबूंबरोबर रोज रेल्वे स्टेशनला जाता येणार आता….. य्येsssssssss!!!!!!! तपोवन, नंदीग्राम, पंचवटी, गोदावरी मै आ रहा हूँ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!” चिरंजीव आपल्याच नादात ओरडत होते…..

“मम्मा यावेळेस मी पण जाणार ना ???? ” …कन्यारत्न

“हो हो … सगळी सगळी मजा करा ठीके!!!” ….मी

एक एक बेत आखताहेत सगळे, काही बोलले सांगितले जाताहेत तर काही कागदावर.. आणि बरेचसे मनात🙂

मुलांना आजोळी जायची, आजी-आजोबांना भेटायची घाई… तर मला ’माझ्या घरी’ जायची घाई झालीये!!!!

पुन्हा एकवार तो मायेचा उंबरठा ओलांडून आत जाईन मी!!  मुंबईहून नाशकात पोहोचत पोहोचत बाबा आणि मुलं एकमेकांशी गप्पा मारण्यात गुंग होतील…. मी आणि नवरा दोन खिडक्यांमधून बाहेर पहात असू!!!! ठाणे सोडल्यावर मन धावायला लागेल माझे…. बाहेरच्या प्रत्येक झाडा, पाना फूलाला आसुसून पाहीन मी… मोकळ्या आकाशाला साद घालेन….. “आले रे बाबांनो मीsssss”  त्या प्रत्येकाला सांगेन… त्यांचे माझे मुक नाते मी जपेन आणि पानांची सळसळ करून झाडंही मग मला “ये गं!!” म्हणतील……. एकीकडे “बाबा कसारा घाट मस्त झालाय हो आता…………” असे काहितरी बोलून आजोबा आणि नातवंडामधे शिरण्याचा निष्फळ प्रयत्न करेन…… ईगतपुरी, घोटी पार करत गाडी नाशकात शिरेल……

आता माझ्या मनाचा वेग गाडीपेक्षा खूप जास्त असेल…. दारात उभी असलेली आई मला आत्ताच दिसायला लागेल….. वर्षभरात बदललेले नासिक डोळ्यात साठवत घरापुढे गाडी उभी राहील……गेटजवळचा गुलमोहोर रंगीबेरंगी स्वागत करेल…. मागच्या आंब्याच्या कैऱ्या दिसताहेत का मी पटकन नजर टाकून बघेन…..मी भराभरा दाराकडे चालत जाईन आणि मग आदेश येईल, “मम्मा थांब!!!! नानी ते काय पोळी आणि पाणीने ओवाळेल आपल्याला… then u can enter the house!!!!”……….. अस्सा राग येईल मग वाटेल त्याला सांगावे, ” शहाण्या हे माझे घर आहे… माझी आई आहे ती, मला माहितीये ती काय करेल ते!!!!!”

घरात गेल्यावर आईला चहाची ऑर्डर देइन मी… किचनच्या ओट्याजवळ ती गेली की तिला मागून घट्ट मिठी मारेन मी… चहा होत होत आई भरलेवांगे,भरीत भाकरी, ईडली, आई हे आई ते अश्या सुचना देत देत तिच्या कुशीत विसावेन मी……

आता सकाळी दहा वाजताना पुन्हा एकवार किचनमधे शिरेन मी… “बाबा चहाssss”  करून ओरडेन…. “कुलकर्णी बाई तुमच्या मुली भलत्या चहाबाज!!!” बाबा आईला म्हणतील…. गेल्या वर्षभरात आईने घर काहीच बदललेले नसेल… मग मी तिला रागावेन… “ताई अगं तू कर हवे ते बदल…” आई म्हणेल…. किचनमधले ठिय्या आंदोलन आळशीपणे पेपर वाचन संपल्यावर उठेल केव्हातरी🙂

मी पोहोचण्याच्या दिवसाच्या हिशोबाने आईने गहू भिजत घातलेले असतील…. सकाळी ती म्हणेल “चीक करू का खायला????” सगळे एकसुरात “होss” करून ओरडतील….. मी उगाच निरर्थक घरात फिरेन… मागच्या दाराने अंगणात जाऊन पुढच्या दाराने पुन्हा आत शिरेन…. अश्या परिक्रमा करताना अंगणातल्या झाडांना  पहात राहीन…. मागच्या टाकीच्या नळाखाली पाय सोडून धुण्याच्या दगडावर बसून राहीन थोडावेळ… जणू त्या थंडगार पाण्यात गेल्या वर्षभराचा शीण वाहून जाईल मग….🙂 … किचनमधे आई-बाबा, माझा नवरा गप्पा मारत बसतील….. बहिणाबाई माझा मागोवा काढत मागच्या दारी येईल…. गप्पा सुरू होतील मग…. केव्हातरी आई हाक मारेल……

पुढच्या दारी पेपरवाल्याने पेपर टाकलेला असेल… मी तो उचलायला जाईन, तर मुलं पेपरवाल्या मामाशी गप्पा मारत असतील….. तोवर दुधवाला येइल…. ” चिक्या कसा आहेस रे?” तो मुलाला विचारेल….. मग माझ्या लक्षात येइल तो आपल्या दारी नाही आला…. मी बाबांकडे पाहीन….. यांचे रेग्युलर दुधवाला लावणे, बंद करणे सुरू आहे समजेल मला…… “अगं हा उशिरा येतो वेळा जमत नाहीत आमच्या” वगैरे परिचित कारणं बाबा सांगतील…… तोपर्यंत तो परत येईल,” कशी आहेस ताई?? दाजी कसे आहेत?? … आहेस ना आता महिनाभर….” तो कुठलाही किंतू मनात न आणता माझ्याशी आणि बाबांशी गप्पा मारत राहील….. समोरच्या बिल्डींगमधल्या गॅलऱ्यांमधे काका-काकू येतील…. मग गप्पा मोठमोठ्याने रंगतील निदान १५-२० मिनीट…… मी कधी गप्पांमधे भाग घेत कधी अलिप्तपणे त्या संवादात रमेन….. मनात कुठेतरी सुखावत राहीन पण!!!!!!!

गुलमोहोर एव्हाना रागाने लालबुंद होईल….. मनात म्हणेल हिच्या एकटेपणात कित्येकदा साथ दिलीये मी पण ही बदललीये आता….. आल्यापासून माझी दखल नाही घेतली हिने….. त्याला एकनजर पाहिले की  मात्र नजरबंद होइल तिथे….. त्याचे हिरवेगार शेंदरी रुप मोहावत राहील…. खुळ्यागत त्याच्या पानाफूलात रमेन मी….. मनात रागावेन मग मी देखील….. यावेळेस जरा जास्तच बहरलाय … कचरा किती होतोय रे दारात!!!!! तो हलकेच एक लकेर घेईल आणि अजुन काही फुला-पानांची बरसात करेल….. :)…. जा रे बाबा मला खूप वेळ नाहीये… आजीकडे जायचेय त्याला सांगेन मी….. तो अजूनच हसेल….थोडा पलीकडे झुकून हलकेच पावले टाकत येणाऱ्या आजीवर सावली धरेल तो!!!!  सुंदर साडी नेसलेली, नीटनेटकी आवरलेली….. बगलेत ’पाकिट’ आणि हातात छत्री  घेतलेली आजी मला दिसेल येताना….. “ये गं आई!!!!” माझी आई स्वयंपाकघरातल्या जाळीअडून म्हणेल…… अच्छा म्हणजे मी माझ्या पाउलखूणांचा ईथे मागोवा घेत बसलेय आणि जाळीअडून मातोश्री आम्हाला पहाताहेत वाटतं….. आजी हसेल….. आई हसेल… मी देखील आणि अंगणात बागडणारी माझी लेकही…………….🙂

“पणजीआजी ssssss” ती धावेल आजीकडे….” छकुले किती मोठी झालीस गं!!!!!” आजी म्हणेल……. धावलेली छकुली एक असली तरी आजीच्या मात्र आम्ही तिघी छकुल्या🙂 तिच्याकडे पहात असतील….. “तायडे अगं काय हा अवतार???? ” आजी रागावेल मला…. “अगं म्हातारे तुझ्यावर नाही ना गेले मी”, म्हणत तिच्या कुशीत शिरेन मी….. पॉंड्स…. चिरपरिचित सुगंध पण तो माझ्या आजीची ओळख आहे, स्वत:लाच पुन्हा सांगेन मी!!!! हातातलं सोनचाफ्याचे माझ्यासाठी आणलेले फुलं आजी मला देईल मग…. तिचा हात हातात घेऊन मी म्हणेन,” काय हे चिरतरूण बाई तुमच्या हातावर सुरकुत्या???”…………..🙂

माझं वजन वाढलय, यावेळेस मी योगा क्लास लावणार आहे, झालचं तर कुकरी क्लास पण ई. ई. बडबडेन मी… कोणीही दखलही घेणार नाही… मग थोड्यावेळाने बहिणाई ओरडेल,” ताई सगळ्यांना माहितीये तू घरात बसणार आहेस फक्त😦 ” मी काय ऐकून घेईन वाटलं का…… “तूला होऊ दे ना दोन मुलं मग बघू किती ऍक्टिव रहातेस तू???? ” मी सुनावेन तिला…. “मला कशाला आईला बघ… आपलीच आई आहे ना ती!!!” वगैरे म्हणत वाद घालेल ती…..

माझा लाडका मामा आणि मामी येतील मग…. मी मामाला त्याच्या स्वत:च्या तब्येतीबाबतच्या हेळसांडीबद्दल व्याख्यान देत राहीन आणि तो आपलं मला चिडवत राहील या ना त्या कारणाने… लहानपणी ’ताई तुझं नाक बघ किती लहान आहे माझं कसं मोठं म्हणून’ चिडवायचा तसा….. केव्हातरी रागावेन मी आणि सरळ मामीकडे जाईन आणि ठणकावून सांगेन की मामा तुझ्यापेक्षा मला माझी मामी जास्त आवडते….. आमचं बालपण, भूतकाळ, वर्तमानकाळ, भविष्यकाळ गप्पा वाट फूटेल तिथे वहातील मग….🙂 …. मामा हलकेच माझ्या डोक्यावर हात ठेवेल मग….. आता वाटेल आपण परतून जाऊच नाही ईतके दुर… इथेच रहावे या सगळ्यांच्या जवळ…🙂

केव्हातरी मोठ्या मामीचा फोन येईल ,” बारका बाई कशी आहेस??” ती म्हणेल…… मामी अगं सुटलेय गं आता, मी कुरकुर करेन…..

एखाद्या दिवशी पहाटेच जाग येईल …. मग मी दुसऱ्या मजल्यावरच्या गच्चीत जाईन…. पहाटं….. एकटीनेच बसून राहीन तिथे…..वर असणारे आकाश माझे एकटीचे असेल तेव्हा…..बोटायेव्हढे नारळाचे झाडं मात्र आता ईतके वाढलेले असेल की आम्हा माहेरवासिणींना ईतक्या वरही साथ देईल….नुकतेच दव पडलेले असेल त्या पानापानावर हलकाच हात फिरवेन मी…. नारळाशी अबोल संवाद होत राहील आणि तितक्यात तो येईल …. पुन्हा एकदा मारूती चितमपल्लींचा कुकुडकोंबा आठवेल मला… तेजस्वी काळा आणि तपकिरी रंग असलेल्या भारद्वाजाला मला सांगायचे असेल की मी आल्या दिवसापासून तूला शोधतेय रे!!! तो फांदी फांदीवर बागडेल… मी लपून कधी प्रकट होत त्याला पहात राहीन…. सुगरणींचे अनेक खोपे नारळाच्या पानापानाला असतील…. एखादी सुगरण मन लावून आपला खोपा विणत असेल….. मी मग भारद्वाजाला हलकेच खूण करेन “गप्प बैस जरा” तीला मन लावून काम करू दे जरा!!! त्यादिवशीच्या सुर्योदयाचे आम्ही तिघं साक्षीदार होऊ मग……

(आज थांबतेय इथे….पण माहेरपुराणं संपलेले नाही बरं!!)

कोष……

सकाळचे नऊ वाजायला आलेत, आत्ता ही कामवाली बाई येईल…. उद्या शुक्रवार तिची हक्काची सुट्टी म्हणजे निदान आजची तरी सगळी भांडी तिला पडली पाहिजेत. या विचाराने मी भराभर कामे उरकत होते… येव्हढी घाई करूनही ऐन भाजी फोडणीला टाकायची वेळ गाठत बाई हजर झाली. मग माझी किचनमधली लूडबूड थांबेपर्यंत तिने झाडझूड उरकली.  किचनचा ताबा तिला देऊन मी बाजूला झाले… जरा गप्पा मारून हॉलमधे पळाले…. AC आणि पंखा सुरू होता तिथे… त्या थंडाव्यात विसावले आणि मुलांशी बोलत एकीकडे अभ्यासाचा फार्स सुरू झाला आमचा.🙂 …………..

मेड जेव्हा घर पुसायला आली तेव्हा सहज तिच्याकडे लक्ष गेलं तर चेहेरा थकलेला आणि एकूणातच उदास वाटत होती ती…… “काय झाले गं???” म्हणून विचारल्यावर तिने बरीच कहाणी सांगितली. तिच्या बोलण्यातून समजलं, ज्या अरब माणसाने तिचा व्हिसा स्पॉन्सर केला होता, ज्याच्या कृपेने तिला लेबर कार्ड मिळालेले होते तो आता तिचा पासपोर्ट परत द्यायला नकार देत होता.  बाकि सगळ्या कागदपत्रांची पुर्तता होऊनही पासपोर्ट लवकर न मिळाल्यामूळे तिने जाणे लांबत होते. आता समजले मला तिच्या घालमेलीचे कारणं!!!!

गेले सहा महिने तिची धावपळ मी पहाते आहे….. ५/६ वर्षानंतर एकदाचे आतातरी आईला पहायला मिळणार म्हणून लहान मुलासारखी आनंदी होणारी…… बहेन के बच्चे अभी बडे हो गये है मॅडम, अभी तो फोन पे बात करते है म्हणून सुखावणारी मावशी….. भाई की शादी करनी है म्हणणारी ही बाई स्वत:च लग्न हा विषयही काढत नाही हे मला अनेकदा जाणवलं होतं. ….. कशाला अप्रिय विषय काढा म्हणुन मी देखील कधी तिच्याशी त्याबद्दल बोलले नाही पण एक दिवस स्वत:हुनच ती सांगत होती की मेरा शादी नही हूआ गम नही मॅडम , मेरे तो भाई-बहेन मेरे बच्चे है!! बस एक बार सब अच्छा हो जाएगा तो वो लोग मेरा खयाल रखेंगे!!! ………….. आता घरच्या सगळ्यांना भेटायचे म्हणून उन्हातान्हात ही बाई फिरत होती, एरवी निरक्षर असणारी बाई आज वेळोवेळी दुतावासात जाऊन आवश्यक कागदपत्रांची पुर्तता करत होती….. तिची घरी आपल्या माणसात परतण्याची ओढ आम्हालाही जाणवत होती.

पुढच्या महिन्यात आम्हिही भारतात जाणार, माझी मुलंही आता नानी-बाबू, मावशीला भेटायचे म्हणुन रोज त्याच गप्पा मारताहेत……….. परवा गौराने तिच्या या आंटीला सांगितले ’आंटी मैने तो बॅग पॅक भी कर दी🙂 ’ तेव्हा हसून तिची ही आंटी म्हणाली, “हाँ गौरी मैने भी!!!! :)”  दोघीही हसत होत्या, गप्पा मारत होत्या… दुरून पहाणाऱ्या मला मात्र त्या सारख्याच निरागस वाटत होत्या!!!

“मॅडम मै तो ना आजकल उपरसे कोई प्लेन जाता है तो सोचती हूँ कब जाऊँगी मै ईसमे बैठकर🙂  ” वगैरे तिची वाक्य दिवसभर मनात घोळत होती माझ्या….काम संपवून घरी जाताना ती म्हणाली “मॅडम दुवा करना मेरे लिये…🙂 “….. तिला म्हटलं, ” देखो अल्ला से तो तुम्हारी बात हो चुकी है अब मै थोडा भगवान को बोलती हूँ!!!! जल्दी से चली जाना अपने घर…. ” पाणावलेले डॊळे लपवण्यासाठी ती झरकन वळली आणि निघून गेली.

आज  आमची शेलिना काम करून गेली पण मला चिंतनाला विषय देऊन गेली….. तिचीच काळजी मलाही आता वाटत होती… “मॅडम बस अब जाना है!!” ची लामण मी गेले सहा महिने ऐकते आहे….. आज मात्र तिची अगतिकता, हतबलता मला उदास करत होती….मनात विचार आला हिला भांडी पडावी म्हणून खटाटोप करणारी सकाळची मीच होते….. क्षणभर माझाच मला राग आला……छे काय हा आपल्या मनाचा कोतेपणा………

मग मी मात्र मनातल्या मनात खरच देवाला हाक घातली ……..

संध्याकाळी फिरायला घराबाहेर पडलो…. सहज एका मॉलमधे शिरलो , तिथे   upto 50% off चा फसवा सेल  सुरू होता. पेंगुळलेली, किरकिरणारी बाळं प्राम मधे  ठेवून आया कपड्यांच्या ढिगात रमलेल्या होत्या….. भपकेबाज कपड्यांचा, अत्तरांचा संमिश्र वास दरवळत होता…..घरात चपलांचे रॅक भरून वहात असले तरी नवनव्या चपलांकडे गर्दी होतीच………… एकूणातच आर्थिक सुबत्ता असणारे अनेक भरकटलेले जीव तिथे वावरत होते…… मी कोणती वेगळी होते….. बिलाच्या रांगेत उभी होते, भलीमोठी रांग……. माझ्याकडच्या ट्रॉलीत अनावश्यक या सदरात मोडणारी दिड-दोन हजाराची खरेदी होती…………. मनाचा एक कोपरा ’सकाळी वळून भराभर जाणाऱ्या शेलिनाच्या ’ काळजीने व्यापलेला होता. स्वत:च्या विचारात हरवलेली असताना २/४ दिवसापुर्वी केव्हातरी लेकाला म्हटलेले वाक्य आठवले ,” ईशान ४ रियाल म्हणजे साधारण ५०० रुपये, एखाद्या गरीब कुटूंबाचा महिन्याचा किराणा येतो त्यात!!!!!!”………..

अचानक कुठल्यातरी उर्मीने त्या ट्रॉलीकडे, त्यातल्या सामानाकडे पाहिले तर ते सगळ्ं पार पार परकं वाटलं मला…..माझा, लेकीचा ड्रेस, चपला कसलीच गरज नाहिये हे जाणवलं…. ट्रॉली  बाजूला केली…बिलाच्या रांगेतून बाजूला झाले… माझ्या मागच्याने भरकन माझी जागा घेतली. कपाटं कपड्यांनी तुडूंब भरलीयेत आता वेळ आहे मनाने भरण्याची……. युरेका ssssssss….

टाळलेल्या खरेदीचे पैसे ठेवलेत बाजूला…. ते कोणाला देईन, कधी देईन आज मला माहित नाही पण माझ्या पर्समधे असणारे ते पैसे आज माझे नाहियेत हे नक्की…….

आपला कोष…… सुरक्षित, सुंदर कोष…. आपणच विणतो आपल्याभोवती ……. मग कोळ्याच्या जाळ्यासारखे आपणच त्यात गुंतत जातो!!!!! आपल्या भावना, संवेदना सगळं हळूहळु या कोषाभोवती मर्यादित होत असतं!!!! जगात खूप काही घडतयं, घडो… मी मात्र आपल्याच कोषात…… कोणा एकाचे तरी निदान अश्रू पुसण्याची क्षमता आहे माझ्यात….. कोणा एकाच्या तरी खांद्यावर आधाराचा हात ठेवला जाऊ शकतो हे विचार या कोषात नाहीत!!!!!! हा कोष तेव्हढा पार करायचाय पुन्हा एकदा….. खूप काही अवघड नाही त्यात…. आपणच उभारलेल्या भिंती आपणच पाडाव्या लागतील……

खरं तर पहिल्या घटनेचा दुसरीशी संबंध काय हा विचार मलाच येत होता सारखा….. पुन्हा वाटलं कदाचित या दोन्ही प्रसंगांनी मला या कोषाची जाणिव करून दिली त्यामूळे त्या एकत्र मांडाव्या वाटल्या… की अजून काही राम जाणे….. पण आज मात्र मुक्त वाटतयं!!!!!! काही हरवलेलं गवसतय…. तेच मन तेच विचार पण आता मोकळ्या हवेत… मुक्तपणे…………….

Tangents……

“अगं माऊ किती गार झालेत हात तुझे….कशाला गं उभी रहातेस AC समोर….. नंतर नुसत्या शिंका येतात मग!!!!”………..

प्रचंड उकाड्यात किचनमधल्या गॅससमोर उभे रहाण्याने आधिच कंटाळले होते मी …. वळून पाहिलं तर समोरचं पिल्लू मला खाली वाकायला सांगत होतं खूणेने…… वैतागतच मी खाली वाकले…. तशी नाजुक हाताची ती बंद मुठ माझ्या गालावर उघडली!!!! थंडगार नाजुकसा स्पर्श मला सुखावून गेला……🙂

पिल्लू म्हणालं, “ तूला गरम होतय ना म्हणून तुझ्यासाठी AC ची हवा हातात भरून आणली होती!!!!!!  :) “

माझे डोळे नकळत पाणावले होते. त्या कोवळ्या मुठीतला हा सुखद गारवा मला आय़ुष्यभर पुरणार आहे आता.

आम्ही एका परिचितांच्या घरी जमलो सगळे. मुलं मस्ती करत होती…. त्यांच्या सायकलवर मुलं आलटून पालटून बसत होती…. आया रागावत होत्या, ’अरे पडाल रे’ च्या सुचना करत होत्या. मुलचं ती, कसली ऐकायला!!!!!! माझाही मुलगा गेला तिथे, सायकलवर चढण्यापुर्वी त्याने माझ्याकडे पाहिले, क्षणभरची ती नजरानजर त्याची नी माझी…… आणि हा मुलगा तिथून निघून आला. त्या सायकलवर चढण्याचा मोह झाला असला तरी आपल्या आईला हे पटत नाहीये हे त्याला एका नजरेत समजले🙂. मी मंद हसले, तो ही !!!! कोणीच काही बोललं नसलं तरी तो अबोल संवाद जास्त आवडला मला.

माझे डोळे कौतूकाने की समाधानाने भरले माहित नाही. पण मी सुखावले नक्कीच…… नजरेचा धाक नकोय मला पण नजरेची भाषा मात्र समजायला हवीये!!!!

लॉंग ड्राईव्ह सगळ्यांचा आवडता प्रकार. भटकताहेत गाडी घेउन सगळे आणि अचानक लेक बोलली, “मम्मा माझे तोंड सारखे उघडतेय आणि तोंडातून हवा येतेय……“  आधि तर कळेना हे काय नवे म्हणून पण मग ही ’जांभई’ ची व्याख्या आहे हे कळल्यावर मात्र हसलो सगळे🙂.

खेळायला गेलेली लेक मधेच परत आली ती डोक्याची क्लीप हातात घेऊन…… “का गं, का म्हणून परत देतेस ती क्लीप ?????” मी विचारले.

“अगं परत देतेय कारण मला नको आहे ती “😉 ती म्हणाली आणि खेळायला पळून गेली. जाताना चेहेऱ्यावर आपल्या आईला ईतके साधेही कळत नाही हे भाव मात्र न विसरता आणून गेली :) …… तिने ती क्लीप परत देण्याचे कारण सांगावे ही माझी अपेक्षा , तर क्लीप नकोय म्हणुन मी ती परत करतेय ही साधी गोष्ट आईला समजावी ही लेकीची अपेक्षा🙂

लेक शाळेतून परत आलेला….. कसला तरी अपुर्ण अभ्यास, शिक्षकांची काहितरी कुरकूर सोबत घेऊन आला म्हणुन की माझाच काहिसा त्रागा म्हणून पण सगळ्याची परिणिती झाली ती त्याच्या गालावर जोरात मारलेल्या चापटीत….. फटका तर मारला पण अपराधी पणाच्या भावनेने माझेच मन मलाच खात होते. त्याचे काठोकाठ भरून आलेले डोळे, गालावरच्या दुखण्याने किती होते आणि मनावरच्या आघाताने किती कल्पना नाही. चटकन त्याला जवळ ओढले आणि समजावू लागले…. कुठलेही कारण सांगणे किती फोल आहे हे मलाच जाणवत होते पण तरिही मी बोलत राहिले. पाच एक मिनिट गेल्यावर तो पुन्हा समोर उभा राहिला आणि म्हणाला, “मम्मा पुन्हा तसेच मार मला!!! “

“अरे काहितरीच काय बाळा, मला आधिच खूप वाईट वाटतय!!!”…… मी म्हणाले….

“नाही मम्मा तू तशीच ऍक्शन कर पुन्हा… “…..तो म्हणाला.

शेवटी मी पुन्हा तशीच ऍक्शन केल्यावर तो चटकन खाली वाकला…… माझा हात हवेतच फिरला….. तो म्हणाला, “ मम्मा मगाशी पण माझ्या मनात असेच आले होते की आपण पटकन वाकावे…. पण मग तूला तर मला मारायचे होते ना!!!! म्हणून नाही वाकलो!!!!!! “

तो विसरून जाईल कदाचित हा प्रसंग पण मला बसलेली ’चपराक’ मात्र आयूष्यभर साथ देणार आहे आता!!!

पसायदान म्हणणार होता लेक….. आधि स्वत:चे नाव सांगतो म्हणे, मग शाळा, वय वगैरे!!!! अचानक म्हणे, “मम्मा मी असे सांगू का ….. मी म्हणणार आहे ’पसायदान’ by  ज्ञानेश्वर “ …..🙂

तो निरागसपणे बोलून गेला पण मला मात्र पसायदानाबरोबर, ’पसायदान by ज्ञानेश्वर’ कायम लक्षात राहील.

माझ्याच ईवल्या पिल्लांकडुन येणारे हे tangents ….. माझ्या मनाच्या वर्तूळाची त्रिज्या मात्र वाढवत असतात. काय नाही या नव्या परिघात……. निर्भेळ, निखळ, निर्व्याज आनंद. कधी हळूवार कधी खिदळणारं हसणं!!!!! खूप सारी दंगामस्ती. ….. कधी एकमेकांवर रुसणं, मग समजावणं……. एकमेकांच्या सानिध्यात फुलणं, वाढणं !!!! :) एकमेकांच्या नकला करणं…. कधी धडपडणं….. कधी सावरणं!!!!!

बरेचदा वाटतं मनाच्या भिंतींना बाहेरच्यांचे धक्के बसताहेत….. उगाच औदासिन्य येतं!!!! आपल्याच मनातली सकारात्मक, विधायक विचारांच्या खजिन्याची गुरूकिल्ली हरवल्यासारखी होते……. आपल्याच माणसांनी दिलेला हा आनंदाचा साठा कुठेतरी लपल्यासारखा वाटतो….. अश्याच वेळासांठी ही पोस्ट :) ….. मलाच शिकवायला, समजवायला की आनंदी रहाण्याची खूप खूप कारणं आहेत माझ्याकडे.

अश्यावेळी आवर्जून वाटतं where is the time to hate when there is so little time to love!!!!🙂